15 Haziran 2015 Pazartesi

Bisikletimden Ses Geliyor! Bölüm 1: Tekerlekler

Bisiklet sürüşlerinin tadını kaçıran şeylerden biri, bisikletin olmadık yerlerinden gelen seslerdir. Periyodik veya değil, sürüş esnasında bir şekilde kulağınıza gelen bu sesler yüzünden bir türlü bisikletin keyfini çıkaramaz, sürekli olarak eğilip bisikletin bir yerlerini kontrol edersiniz. Bazen dikkatiniz öyle dağılır ki, kafayı o seslere taktığınız için sürüşte dikkatsizlik yapar ve ufak tefek kazalar atlatırsınız. Sizin sürekli kontrolünüz sebebiyle denge kaybına ya da önünüze değil de bisiklette bir şeylere bakarken geç fren yapmanıza sebep olan bu sinir bozucu seslerin nereden geldiğini bölüm bölüm aktaracağım.

Önce tekerlek setinden başlayalım. Tekerlek setlerinin göbekleri bakımsız kaldıysa, her dönüşte mutlaka ses yapıyor olacaktır. Kirden ve yağsızlıktan yıpranmış olan göbekler, içinde sanki bir şeyler boşta dönüyormuş gibi bir ses yaparak sizi rahatsız edebilir. Çıt çıt çıt sesleri, tekerleğin hemen her turunda duyulabilir. Göbeklerin içi, tahmin etmediğiniz kadar karışıktır ve ses yapması muhtemel bir sürü şey vardır. Bunun için tekerlek setlerinizin göbeklerinin bakımını periyodik olarak yaptırmaya özen gösterin. Rulman yataklarının, bilyelerin ve vidaların o seslerde payı büyük olabilir.

Bunun haricinde, jant telleriniz de belli başlı seslere sebep olabilir. Periyodik bir ses yapmasa bile, bazı teller ara sıra sanki yerine tekrar oturmuş gibi ses yapabilir. Jant tellerinin gerginliği doğru seviyede olmalı ve tellerin jant çemberiyle birleştiği noktalardaki tel başlarının sıkılığı kontrol edilmelidir. Gevşemiş bir tel veya iyi sıkılmamış tel başları hem ses yapar hem de sürüş kalitenizi düşürür. Aynı şekilde bu tellerin tekerlek göbeğindeki bağlantı noktaları da kontrol edilmelidir. Esneme, çatlama veya kırılma gibi bir durumda bisikleti mümkün olan en kısa sürede atölyeye sokmak gerek. Yine jant telleriyle bağlantılı olarak, yol bilgisayarınızın hız sensörü için jant teline sabitlediğiniz mıknatısın hizası bozulmuş; kadronuza veya sensörün kendisine çarpıyor olabilir. Her turunda çarpacağı için periyodik bir ses olarak kendini belli edecektir.

Pek hesaba katılmayan ihtimallerden biri de sibop yuvasıdır. Oradan bir tıkırtı geliyor olabilir. Çoğu iç lastiğin yanında gelen ve sibobun etrafında duran somun, sibobun jant çemberine sıkı sıkı tutunmasını sağlar. Eğer jant çemberindeki sibop deliği biraz genişse, bu somun işe yarayacaktır. Yine jant çemberinizle ilgili olarak gelebilecek seslerden biri, fren pabuçlarının sürtünmü sesidir. Hizaları iyi ayarlanmamış fren pabuçları ya da ayarı kaçmış jantlar yüzünden fren pabuçları ara sıra jantın fren yüzeyine yaklaşıp uzaklaşır; sürtme yapar ve bu da sizi rahatsız edecek bir başka ses anlamına gelir. Fren pabucu hizalanması ya da çember için akort ayarıyla buna son verebilirsiniz. Ayrıca bazen fren pabuçlarının arasında ufak tefek taşlar da sıkışmış oluyor ve onlar da bu beklenmedik seslere yol açabiliyor. Bu tip durumlarda hemen o ufak taştan kurtulmak gerek zira her frenlemede jant çemberinizin yan yüzeyini çiziyor olabilirsiniz.

Arka tekerleğinizin vites grubuyla tek bağlantısı olan rubleden kaynaklı seslere geldiğimizde, karşımızda iki ihtimal duruyor: Montaj hatası ve bakımsızlık. Eğer rubleniz arka tekerleğin göbeğine monte edilirken itinalı davranılmamışsa, ilk etapta olmasa bile sonraki dönemlerde sürüş esnasında alışılmadık sesler çıkmasına neden olabilir. Bakımsızlık ise çoğunlukla yağsız veya uzun süre pis bırakılmayla ilgilidir. Rubleyi düzenli temizlemeli ve zincirinizi yağlı tutmalısınız. Aksi takdirde pedal çevirirken zincir ve rublenin olağan sürtünme sesi kat be kat artacak, duyduğunuz sesler normalde olması gerekenden bir hayli yüksek olacaktır. Diğer yandan, ayarsız vitesler yüzünden zinciriniz rublenin üzerinde olması gereken yerde olmazsa, zincirin dış kısmı rublenin dişlilerine sürter ve oldukça gürültülü bir sürüş deneyimi yaşarsınız. Bu da hem malzeme ömrünü azaltır hem de her pedalda sizin canınızı sıkacak sesler çıkmasına yol açar.

Son olarak, tekerleklerinize iyi oturmamış dış lastikler, frenlerinizin iç kısmına sürterek hem periyodik bir ses yapacak hem de sizi yavaşlatacaktır. Çıkarıp tekrar takmakta ya da farklı ölçüde bir lastik almakta fayda var.

12 Haziran 2015 Cuma

Schwalbe Durano Plus Yol Bisikleti Lastiği

Yol bisikleti kullananların kafasını kurcalayan en önemli konulardan biri dış lastik seçimidir. Ben genellikle yüksek yol tutuş ve düşük yuvarlanma direnci gözettiğimden, TPI seviyesi üst düzey dış lastikleri tercih ediyordum. Ancak yükselen döviz kurları sebebiyle başka alternatiflere yöneldim çünkü günlük kullanım için üst düzey lastik tercih etmek işin biraz lüksü olmaya başlamıştı. Böylece ulaşım amaçlı kullandığım yol bisikletim için Schwalbe Durano Plus gibi hem patlak koruması kaliteli, hem de uzun ömürlü bir dış lastik seçmeye karar verdim.

Schwalbe Durano Plus
Schwalbe Durano Plus dış lastikler, pek çok bisiklet dergisi tarafından fiyat-performans anlamında üst sıralara konmuş durumda. SmartGuard ismini verdikleri patlak koruma teknolojisi, şimdiye kadarki performansıyla benden geçer not almayı başardı. Defalarca kasıtlı olarak camların üzerinden geçmeme rağmen patlamadı. 700x23c ve 700x25c ölçülerinde bulabileceğiniz lastiğin ağırlığı 340 gram ile 380 gram arasında değişiyor. Hafif bir lastik değil ama zaten lastiğin öne çıktığı yanı, hafiflik veya performans değil. Lastik hem katlanır hem de telli (wired) biçimde satışa sunulmuş. Telsiz olanı biraz daha hafif oluyor. Bunun haricinde bir farkları yok.

Durano Plus modeli, Michelin Pro4, Veloflex Corsa, Vittoria Corsa Evo CX gibi lastiklerle kıyaslanmayacak kadar yüksek bir yuvarlanma direncine sahip. Yani her ne kadar Performance Line ürün segmentinde sunulsa da bana göre akıcılığı ve hızlanması iyi seviyede değil. Ancak endurance tipi yol bisikletlerinde ve ulaşım amaçlı (commute) kullandığınız yol bisikletlerinde tercih etmemeniz için hiçbir sebep yok. Yol tutuşu, sağlamlığı ve uzun ömürlülüğü ile sizi oldukça memnun edeceğinden eminim. Özellikle bozuk asfaltlarda size ihtiyacınız olan güveni verecektir.