Yeni Bisiklet Satın Alma Rehberi

Denge Tekeri aracılığıyla bana ulaşan ve yanlış tercihler yapıp kendine uygun bisiklet alamayan onlarca kişiyle tanıştım. Bir kereliğine bisiklet için harcama lüksü olan parasını yanlış bisiklete harcamış kişileri görünce üzülüyorum. Bisikletlerini nasıl kötünün iyisi yapacaklarını soruyorlar. Yeni bisiklet almak yerine ellerindekini düzeltmeye gayret ediyorlar. Bu ve bunun gibi bir sürü örnek var. Hem çevremde gözlemlediğim hem de gelip bilhassa benimle tanışan kişilerden duyduklarım fazlalaşınca, yeni başlayanlar için bisiklet konusuna değinen böyle bir yazı yazma ihtiyacı hissettim. Geneli önem sırasına göre olmak üzere, size tavsiyelerimden bahsedeceğim. Yazı uzun olacak. Yapılacak işleriniz varsa, onları bitirip öyle gelin.

Öncelikle bisiklet alırken nelere dikkat etmeliyiz diye araştırma yaparken asla acele etmemeniz gerektiğini size hatırlatmak istiyorum. Biliyorum; oldukça heveslisiniz ve bir an önce pedalına basmak istiyorsunuz bu sihirli aletin. Ancak sakın bisikleti öyle beş on dakikalık bir sürede, bir şeylerin arasına sıkıştırılmış zamanlarda almayın. Öncesinde yeterli araştırmayı yapmadan ve bir anda aklınıza esip heveslendiniz diye, şeklini, rengini ve markasını beğenip tamam abi sar bunu demeyin. Mağaza sonuçta bir ticaret yeri ve karşınızdaki kişi sizin paranızı almak istiyor. Doğal olarak, bunu ne kadar az emekle yaparsa onun için o kadar iyi olacaktır. Burada onlara kızamayız. Sizin bilinçli olmanız gerekiyor. İnternet çağındayız. Önce bir forumları, internet sitelerini ve o sitelerdeki yorumları gözden geçirin. İnsanlar neler almış ve ne yorum yapmışlar diye bir bakın. Aldığı bisikleti nerede kullanmış? Hangi şartta performansı nasılmış? Bunlara hep bakın. Duruşuna hayran olduğunuz bir bisiklet, siz üzerine çıkınca hiç de umduğunuz gibi performans vermeyebilir. Bu noktada dikkat etmeniz gereken şey, bisikleti ne amaçla kullanacağınızdır. 

İnternet insanı değil misiniz? Öyleyse, kendinize vakit yaratıp, birden fazla mağazayı gezin. Size bisikletleri anlatsınlar. Karşınızda bilgili bir satıcı varsa, onu pür dikkat dinleyin. Sadece baktığınız ürün ile ilgili değil, genel hatlarıyla bisikletler ve kullanım amaçlarının farklılığı ile ilgili bilgiler edinmeye çalışın. Bu bilgiler, yapacağınız tercihte hayati rol oynar. İnanın bana, Türkiye'deki toplam bisiklet kullanıcılarının yarısından fazlası kendine ne kullanım ne de boy açısından uygun olmayan bisikletlere binmektedirler. Siz de onlardan biri olmak istemiyorsanız bisiklet seçimi aşamasında almak istediğiniz bisikletle ne yapacağınızı iyi belirleyin. Bu noktada bisiklet türleri ve sizin tercihleriniz önem kazanıyor. Sahilde hafta sonu gezmesi mi? Asfaltta performans mı? Asfaltta ulaşım mı? Orman gezileri mi? Dağlarda macera mı? Tepe inişleri mi? Sadece hobi maksatlı mı? Yoksa yarış da var mı aklınızda? Biraz hareket olsun gerisi önemli değil mi? Hangisi? Ne istediğini bilen biri olursanız, nokta atışı yapmanız çok daha kolaylaşır. 

Şehir bisikletleri, hybrid bisikletler, dağ bisikletleri, tepe iniş için tasarlanan bisikletler, yol bisikletleri ve bunların kendi aralarındaki sayısız alternatifleri karşınızda duruyor. Ormanda veya dağda düz maşalı ince lastikli bir bisiklet kullanırsanız başınıza gelecekleri biliyor musunuz? Ya da asfaltta kalın lastikli hantal bisikletlerle dizlerinize ne denli kötülük yapabileceğinizin farkında mısınız? Bu aşamada yardımcı olması açısından, daha önce yazdığım iki yazıya bir bakmanızda fayda var. Birinde şehir, diğerinde yol bisikleti tercihleriyle ilgili bilgilendirmeler yaptım.

Üç aşağı beş yukarı kafanızda almak istediğiniz bisiklet tipine karar verdiyseniz, şimdi bütçenizi belirleme zamanıdır. Bu işe girerken aklınızda kesin ve net sayılar olmamalı. Biraz esneklik gösterebilmelisiniz. Bütçenizi biraz zorlayıp aldığınız bisiklet, bundan bir süre sonra size o parayı iyi ki harcamışım dedirtebilir. Günümüz bisikletlerini, eski bisiklet tecrübelerinizle kıyaslamayın. İyi bir bisiklet almayı düşünüyorsanız, onu uzun yıllar kullanmak istiyorsanız ve o ilk bisikletiniz olacaksa, günümüzde sadece bisikletin kendisine harcamanız gereken tutar 3500 liradan az olmamalı, mümkünse 5000 lira civarında olmalıdır. Bu tutarların altına inmeye başlarsanız, malzeme kalitesinden ödün vermeye başlarsınız. Bisiklete o kadar para verilir mi? O paraya motor / araba alınır. Bu cümleleri çok duyarsınız. Onları söyleyen insanların cep telefonlarına bakın. O cep telefonunu almak için yenilemeyi sürekli ertelediği kılık kıyafetine bakın. Gerisini zaten siz anlarsınız. Geçenlerde, 29 yaşında bir arkadaşım bana gelip bisiklet sordu. Yeni başlayacak olduğu için tavsiye vermemi istedi. Bütçen ne kadar diye sorduğumda, 1000 lira cevabını verdi. İyi giyinen, düzenli geliri olan bir işte çalışan, pahalı bir telefonu ve hatta arabası olan bu arkadaşıma, çocuk olmadığını, kocaman adam olduğunu ve bindiği bisikletin de hayat standardına uygun olması gerektiğini ve onu yansıtması gerektiğini anlattım. Geliri iyi, belirli bir ekonomik sınıfa ait birinin 1000 liralık bisiklete binmesini saçma buldum ve bunu kendine yakıştırıp yakıştırmadığını sordum. Türkiye'de kişilerin sorunu, bisikleti hala önemsiz bir detay olarak görmeleridir. Bisikleti para harcanacak bir şey olarak görmezler ve akıllarında bisiklete biçilen değerler hep çok azdır. Halbuki bisiklet sporu, faydaları saymakla bitmek bilmeyen bir spor dalıdır. Gelişmiş ülkelerde tercih edilen, modern toplumlarda hayatın içine girmiş ve insana ciddi anlamda mutluluk veren bisikleti aşağılama gafletine düşenleri kafanıza hiç takmayın. The Economist dergisindeki bir makalede Cycling Is The New Golf başlıklı bir yazı okumuştum. Yani esasında bizim insanımızın o çok takık olduğu etiket mevzusunda, bisiklet de artık belirleyici bir faktör.

Bisikletinizin bütçesini belirledikten sonra, o bütçeyle alabileceğiniz bisikletlerin üzerindeki komponentleri inceleyin. Hangi marka hangi donanımı takmış? Bu bisikletin fiyatı daha pahalı ama üzerinde niye daha düşük donanım var? Bunun jantlarının kenarları neden daha yüksek? Selesi neden daha ince? Bu ve benzeri soruları soracaksınızdır. Çok yüksek bütçelerle satın alma yapmıyor, yarışlara katılmayı planlamıyor ve giriş ya da orta seviyedeki bisiklet modellerine bakıyorsanız, sadece üzerindeki donanımlara bakarak tercih yapmanız büyük hata olur. Bisikletin üzerine bir çıkın. Kısa bir deneme sürüşü yapın. Kadro açıları size uygun mu? Kendinizi üzerinde nasıl hissediyorsunuz? Bunlara dikkat edin. Çok iyi tasarlanmış ve iyi malzeme kullanılarak üretilmiş bir bisiklet kadrosunun verdiği sürüş hissi ile, üzerinde güzel donanımlar olan ama basit yapılı bir kadroya sahip bisikletten çok daha farklı olacaktır. Bunu unutmayın. İlla donanımlara bakacağım diyorsanız da, vites gruplarından önce jant setlerine bakın. Bisikletin sürüşünü etkileyen iki önemli unsurdan biri kadro, diğeri de tekerleklerinizdir. Göbekleri kötü bir jant seti, gitmeyen bir bisiklet demektir.

Alternatifleri düşürdükten sonra, elinizdeki alternatifleri gerçekten bisikleti bilen bir arkadaşınıza sunun. Ukalalık etmeyin ve sizi yönlendirmesine izin verin. Yorumlarını dinleyin. Sonra da o alternatifleri internette bir araştırın ve hakkında yazılmış yorumları okuyun. Youtube videolarını izleyin. İlla internette birileri bir yerlere bir şeyler koymuştur. Onları bulun. Bakalım dinledikleriniz ve bulduklarınız örtüşüyor mu? Türk forumlarındaki laf dalaşlarına pek aldırış etmeyin. Uzanamadığı ciğere mundar demeyi alışkanlık haline getirmiş bir sürü insan vardır forumlarda. Hayatında hiç alamayacağı bisiklet hakkında tavsiye istediğinizi görünce, o bisiklete verir veriştirir. Siz onları kafanıza takmayın. İlla forumlardan bakacaksanız, yabancı forumlardan bakın. Bisiklet hakkında yabancı kaynaklı bir yazı bulduysanız ve o dili bilmiyorsanız, bilen bir arkadaşınızdan rica edin ve sizin için onu çevirsin. Bunlar çok vakit alan şeyler değiller. Üşenmeyin.

Artık sona geliyoruz. Bisikletinizi almaya az kaldı. Şimdi daha bilgilisiniz ve az da olsa tecrübeniz var. Almak istediğiniz bisikletle ilgili biraz donanıma sahipsiniz. Mağazalarda kendinize belirlediğiniz alternatifi size son bir kez anlatması için o mağazalara yine gidin. Aklınıza gelen her soruyu sorun. Onların görevi size anlatmak. Garanti koşullarını öğrenin. Nasıl kullanmanız gerektiğini, bakımının nasıl olduğunu ve servis ücretlerini öğrenin. Satış sonrası hizmet de önemlidir. Bu konuya da özen gösterin. Teknik servis personeliyle tanışın. Bisikleti kime emanet edeceğinize bir bakın. Deneme sürüşü yapın. Vites geçişleri yapın. Fren performansına bakın. İş, pazarlık yapma aşamasına mutlaka gelecektir. Firmalar fiyatlandırma yaparken, sizin indirim isteme ihtimalinizi göz önünde bulundurur ve ona göre fiyatlandırma yaparlar. Dolayısıyla, o bisiklet için özel bir kampanya falan düzenlenmediyse veya o firma piyasada zaten uygun fiyatlarıyla bilinen bir firma haricinde bir firmaysa, etiketteki fiyatı asla kabul etmeyin. Ancak, bunu elbette nakit ödemeniz şartıyla söylüyorum. Kredi kartıyla ödeme yapacaksanız, işin içine komisyon oranları girdiğinden size yapabilecekleri indirim oranları çok aza ve hatta sıfıra inebilir.

Gereksiz para harcamaktan kaçınmanız çok önemli. Genelde iki bisiklet arasında kalınır ve bir bisiklet diğerinden çok da önemli olmayan bir özelliği sebebiyle biraz daha pahalıdır. Burada sorulacak soru şu: Sizin o özelliğe gerçekten ihtiyacınız var mı? Yoksa sırf o özellik bu bisiklette var demek için mi o bisikleti alıyorsunuz? Dürüstçe cevaplayın. Kendinden daha akıllı telefonundaki özelliklerin yarısının ne işe yaradığını bilmeyen ve onları kullanamayan pahalı telefon sahiplerinin konumuna düşmek istemezsiniz öyle değil mi? Hem o ihtiyacınız olmayan özelliğe ödeyeceğiniz tutarı daha önemli şeylere harcayabilirsiniz. Kask alırsınız. Eldiven alırsınız. Ayakkabı alırsınız. Tayt veya forma alırsınız. Yani, o para mutlaka daha yararlı bir yere harcanabilir. Bisiklet aksesuarı, yedek parçası ve giyimi önemli detaylardır. Onlara da ciddi bütçeler ayırmanız gerektiğini unutmayın. Özellikle bisiklet giyiminin neden pahalı olduğunu buradan okuyabilirsiniz.

Bisikletin kadro boyu, sizin o bisiklet üzerinde harcadığınız vaktin verimiyle doğrudan orantılıdır. Hem verimli, hem de keyifli saatler geçirmek istiyorsanız, alacağınız bisikletin boyu size uygun olmalıdır. Ben bu konunun Almanya'da eğitimini aldım ve size rahatlıkla söyleyebilirim ki, bu konu oldukça hayatidir. Sonrasında sırt, bel, omuz ve diz ağrıları çekmek istemiyorsanız, bu konuya özen gösterin. İstediğiniz kadro boyu o mağazada yok ama o bisikleti de çok beğendiğiniz ve bir büyük veya bir küçük boyu da olsa almak istiyorsunuz öyle değil mi? Ve hatta, size sele borusunu indirerek veya kaldırarak bisikleti size uygun hale getirebileceklerini söylediler. Yapmanız gereken şey, o bisikleti almamaktır. Ya size uygun olan boyun stoklara girmesini bekleyin, ya da boyu size uygun olan diğer alternatife yönelin. Tıpatıp aynı bisiklet, hemen hemen aynı maliyet ve kadro boyu konusundan da eminseniz, bisikleti yurt dışından da sipariş edebilirsiniz.

Bazen işler öyle bir noktaya gelir ki, elinizdeki alternatifler hem fiyat hem de performans anlamında birbirine çok yakın olur. Sürdüğünüzde pek bir fark göremezsiniz ve bu durum sizi kararsızlığa iter. Bu tip durumlarda yapılacak en iyi şey, benim şahsi fikrimi soracak olursanız; baktığınızda sizi mutlu eden bisikleti almaktır. Size en çok yakışan ve bir yere koyduğunuzda izlemesi size en çok keyif veren bisiklet neyse onu alın. Aldıktan sonra da, bisikleti tamamen size uygun hale getirmelerini istemeyi unutmayın. Gidon açısı, sele boyu, vites geçişleri ve lastik basınçlarını kontrol ettirmeyi unutmayın.

Bisiklet güzel şey, alın. Fotoğraflarını çekin ve her yere koyun. İnsanları özendirin.