Bisiklet tutkunlarının büyük bir kısmının çok özen göstermediği ve önem vermediği ama aslında en çok hakim olunması gereken konuların başında frenleme geliyor. Frenleme ve fren teknikleri, güvenliğiniz açısından çok önemlidir. Uzun yıllardır bisiklete binen kişilere, hangi zeminde nasıl fren yapılmalı veya fren mesafeleri nasıl ayarlanmalı diye soracak olsak, birbirinden farklı ve tutarsız pek çok cevap duyacağımıza eminim. Birazdan anlatacaklarım, pabuçlu fren sistemlerini kullanan tüm bisikletler için geçerlidir.
İyi bir fren performansı için, iyi ayarlanmış fren setine ihtiyacınız var. İyi ayarlanmış fren seti demek, fren kollarında boşluk olmayan ve tel gerginliği doğru seviyede olan bir set demektir. Ayrıca, fren pabuçlarının da erimiş olmaması, temiz olması ve üzerinde herhangi bir pislik birikmemiş olması gerekir. Eskimiş, delinmiş, eriyip bitmeye yüz tutmuş veya hasar görmüş pabuçları değiştirin. Bisiklet donanımına para harcarken, sadece vites aksamlarına değil, fren setine de özen göstermek gerekiyor. Kaliteli bir fren seti ile güvende olursunuz. Bunlar tamamsa, sırada siz varsınız. Frenleme tekniğinizi geliştirmeniz gerekiyor. Çok fazla kuralı yok. Bilmeniz gereken en önemli şey, kuru havada ve temiz asfaltta sürmekle, yağışlı hava ve bozuk zeminde sürmenin, frenlemenize farklı farklı etkileri olduğudur. Kuru hava ve temiz asfalt demek, tekerleğinizin fren yüzeyinin de temiz olması demektir. Dolayısıyla, fren yapmanızla durmanız arasındaki mesafe de ona göredir. Ancak, tekerleğiniz ıslak veya pis ise, fren yaptığınızda fren pabuçlarınız önce fren yüzeyindeki ıslaklığı ve pisliği giderecek, ondan sonra frenleme sağlayacaktır. Aynı hızla giderken bir test yapın. Kuru havada beş metrede durabiliyorsanız, yağışlı havada bu yedi metreye çıkacaktır. Frene uyguladığınız kuvvete ve tekerleğinizdeki fren yüzeyinin durumuna göre frenleme mesafeniz değişebilir. Yağışlı havalarda durmak için kendinize daha çok zaman ve mesafe tanımanız çok önemlidir. Fren pabuçlarınızın, fren yüzeyini temizleme süresini hesaba katarak fren mesafenizi ayarlayın. Ani yapılacak bir frende bisiklet altınızdan kayabilir.
Çok acil durmanız gerekmediği zamanlarda, fren yaparken arka ile başlayıp ön ile bitirebilirsiniz. Arka fren ile yavaşlar, ön ile durursunuz. En bilindik teknik budur. Ön fren her zaman daha etkilidir. Alternatif olarak, ikisini de eşit güç uygulayacak veya arkaya biraz daha kuvvet verecek şekilde fren yapabilirsiniz. Duruşunuzun acil olup olmamasına göre frene uyguladığınız kuvveti fazlalaştırabilirsiniz. Biraz daha çabuk durmanız gerekiyorsa, öne uyguladığınız kuvveti yükseltir, arkayı daha az sıkarsınız. Önemli olan ikisini de sıkıyor olmaktır. Ani duruşlarda, panik olup sadece ön freni sıkma hatasına sakın düşmeyin. Hele yüksek hızda giderken, bunu asla yapmayın. Hava yağışlı ise ön teker altınızdan hemen kayar. Yaralanırsınız. Hava yağışlı değilse de takla atma ihtimaliniz artar. Yine yaralanırsınız. Çok acil fren yapmanız gerekiyorsa, frenlerin ikisine de asılın. Bunu yaparken de vücut ağırlığınızı geriye verin. Öne gitmeyin. Gerekirse seleden kalkıp arkaya doğru esneyin. Daha çabuk durabilirsiniz. Nasıl devam ettiğini görmediğiniz virajlara girerken temkinli olun. Yolu bilmiyorsanız, freni önceden yapın. Dönüşlerde fren yapmak tehlikelidir. Kayabilirsiniz. Yüksek hızdaysanız, virajı alamayıp yoldan çıkabilirsiniz. Fren sizi kurtarmayabilir. Dikkatli olun. Virajdan önce ve sonra frenleme yapmanızda fayda var. Tam dönüş esnasında fren yapmak, bisikletteki hakimiyetinizi azaltabilir. İlla fren yapmanız gerekiyorsa, frenlere nazik davranın. Yumuşak frenleme yapın.
Grupla beraber sürüş yaparken, keskin fren yapmak çok tehlikelidir. Arkanızdakilerin size çarpmasına sebep olabilir, zincirleme bir kaza yaratabilirsiniz. Durmanız gerekiyorsa, pedal çevirmeyi bırakın. Arkanızdaki bu sinyalı alacaktır. Sonrasında ise sesli veya el kol hareketleriyle ikaz verin. Yavaşlayacağınızı veya duracağınızı anlasınlar. Yanınızdan geçip gitsinler. Dilerseniz, daha yavaş bir tempo ile pedal çevirmeye devap edip, eğer mesafe varsa grubun soluna veya sağına açılarak da durabilirsiniz. Bunu da yine ikazlarınızla belli edin. Önemli olan, pat diye önlerinde durup beklenmedik bir duruma sebep olmamaktır.
Frenlemeye Dair İpuçları
Yağışlı Havada Frenleme
Yıllarca frensiz bisiklet kullandığım için bisiklet aldığımda fren kullanmayı hiç bilmiyordum, tecrübeli yazıları okuyup alıştırma yaparak epey yol kat ettim. bir gün yeni yağmur başlamış, kaldırımdan geri geri çıkan araç beni görmedi sola da geçemedim, durmaya karar verdim. ön arka fren dengesinin önemini ilk o an anladım, çünkü ön tekerin kaymak üzere olduğunu hissettiğim anda refleks olarak ağırlığı arkaya verdim, biraz tehlikeli de olsa durmayı başardım, düşmeme ramak kalmıştı. birkaç ay sonra benzer bir tehlikeyi sokağa sapmak için önüme kıran taksi ile yaşadım, o beni gördü ben onu son anda fark ettim buna rağmen kısa mesafede ani ama dengeli durdum ancak yüzümdeki ifade her nasılsa adam inip özür diledi, beni rahatlattı. yol şartları ve mesafeyi hesaba katıp fren kullanımını refleks halini getirebilmek bisikletle bütünleşmede önemli aşamalardan biri ve diyeceğim şu ki, bu tür yazıların, tecrübe paylaşımlarının faydası çok büyük, eline sağlık.
YanıtlaSil